همانطوری که در شمارههای پیشین مجله طراح سخن رفت؛ این بخش گشوده شد تا با دیدگاهی بدون سانسور با معماران، طراحان، مردم و سیاستگذاران حوزهی طراحی و ساخت گفتوگو کنیم و صحبتها و ایدهها را بدون تعارفهای معمول بشنویم و نقدها و راهکارها را بدون پرده پوشی درمیان بگذاریم.
امید داریم که این صحبتها گامی هر چند کوچک در راستای تبیین اندیشه درست و صادقانه در معرفی افراد خلاق و کوشا در این زمینه باشد؛ زیرا شناسایی و معرفی همهی افراد پیشرو و موفق، در ایران و یا گوشه و کنار دنیا، همراه با حاشیهها و یا حتی به دور از حاشیهها که در راستای علاقهمندیها و یا هر انگیزه دیگری حرفهی ایدهآل خود را دنبال میکنند در پیدا کردن خط مشی معماران جوان بیتاثیر نیست.
پس از گفتوگویی ساده و بیپرده که با «فرزاد دلیری» در مجله شماره ۸ و «سارا کلانتری | رضا صیادیان» در مجله شماره ۹ داشتیم، در این شماره با «پرویز پرگاری» طراح داخلی و مبلمان به گفت و گو نشستیم. وی از آن دسته از هنرمندان خلاق و هوشمند ایرانی است که با وجود مهاجرت زود هنگام از ایران، هنوز خود را متعلق به این سرزمین میداند.
اکنون «پرویز پرگاری» به عنوان یک «ایرانی»، موفق به دریافت جایزه صلح جهانی گوسی «Gusi Peace Prize 2014» شده است و جایگاهی به او تعلق گرفته که به افراد سرشناس و سازمانهایی که برای صلح جهانی و یا خدمت موثر به مردم در زمینههای مختلف (هنر، ریاضی، فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات، حقوق بشر و…) فعالیت میکنند تعلق میگیرد، این جایزه سالانه برگزار میگردد و پرویز پرگاری اولین طراح داخلی جهان و اولین فرد ایرانی است که این جایزه را برای سرزمینش به ارمغان آورده است.
طرح روی جلد این شماره نیز به پروژه ویلای جکسون در منطقه کالاباساس «Calabasas» لسآنجلس اختصاص یافته که معماری داخلی و نمای آن در سال ۲۰۱۰ توسط پرویز پرگاری با سبک اسپانیایی طراحی و اجرا شده است. استفاده از رنگهای گرم و ترکیب آن با هنر پتینه کاری، کاشیهای دست ساز با سبک اسپانیایی در پیشانی پلهها، محیطی آرام بخش را در آن به نمایش گذاشته است.
همچنین در خلال این گفت و گو تعدادی از پروژههای ایشان را برای شناخت بهتر خوانندگان از کارهای هنری و حرفهای او در قالب تصویر منتشر کردهایم و تلاش نمودهایم که محورهای گفت و گو را چنان تنظیم کنیم که بتوانیم پرویز پرگاری را به عنوان یک «بیزینسمن» موفق و باهوش بهتر بشناسیم.
منتشر شده در: فصلنامه طراح / شماره ۱۰، بهار ۱۳۹۳ ، گفت و گو، صفحه ۲۳
به قلم: سروش بخت مینو، فرزاد اصلانی
طراح: لطفا بیوگرافی خود را بیان کرده و سوابق تحصیلی و شغلی خود را بفرمایید:
پرگاری: من پرویز پرگاری متولد کرمانشاه هستم که بعد از اتمام دوران دبیرستان به آمریکا رفته و در دانشگاه «California state university, Northridge» مشغول به تحصیل شدم و موفق به گرفتن مدرک لیسانس در رشته طراحی داخلی و فوق لیسانس در رشته مبلمان و طراحی چوب شدم. بعد از اتمام درس برای کمپانی بینالمللی «Compex Furniture» به عنوان طراح مبلمان استخدام شدم و پس از یک سال کار در آن شرکت و با توجه به اینکه بیشتر از طراحی مبلمان به طراحی داخلی علاقه داشتم در شرکت دیگری، که یک شرکت شناخته شده در زمینه طراحی داخلی بود مشغول به کار شدم. پس از دو سال کار در آن شرکت درسال ۲۰۰۲، شرکت خود را تحت عنوان «Pargari Design Incorporated» درآمریکا و «Parviz Pargari International» در ایران تاسیس کردم.
طراح: نقطه عطف کارهای شما و مطرح شدنتان از چندمین پروژه بوده است؟
پرگاری: نخستین بار با پیشنهاد مستقیم مشتری، طراحی خانهای را به عهده گرفتم و به عنوان یک طراح مستقل شروع به کار کردم، کار در طی ۹ ماه خاتمه یافت، کاری که از ابتدا تا انتهای پروژه توسط خودم انجام شد و هیچ دستیاری نداشتم. در آن زمان این پروژه تنها پروژهای بود که در دست داشتم و به دلیل آموزش خوبی که دیده بودم، کار به شکلی عالی انجام شد.
وقتی عکسهای این کار در مجله «California Homes» چاپ شد، بسیار مورد استقبال قرارگرفت و در رسانهها و مطبوعات مختلف دیده شد.
طراح: اولین رشته تحصیلی شما هیچ شباهتی با رشته حرفهای شما ندارد شما در رشته زیست شناسی تحصیل کرده بودید و پیش از این اشاره نمودید که پدر شما بسیارعلاقمند به تحصیل شما در رشته کامپیوتر بودهاند، اما شما تصمیم گرفتید به آمریکا مهاجرت کنید و ادامه تحصیل بدهید. آیا بسترهای لازم در ایران برای شما فراهم نبود؟
پرگاری: بزرگترین مشوق من برای تحصیلات عالیه، خواهر بزرگترم، مرحوم ناهید پرگاری بود. با تشویق خواهرم و علاقه شخص خودم به آمریکا مهاجرت کردم و تحصیل در رشته کامپیوتر را شروع کردم. یک مشاور، تحصیل در رشته طراحی داخلی را به من پیشنهاد کرد. دانشگاه «California state, Northridge» رشته طراحی داخلی را در دپارتمان هنر گذاشته بود و من توانستم درآنجا مشغول به تحصیل شوم و هم اکنون، هر روز بیشتر از پیش از انتخاب این رشته خوشحال هستم.
طراح: به نظر شما تحصیلات دانشگاهی تا چه اندازه موجب پیشرفت در این حرفه میشود؟
پرگاری: ما در ایران عادت داریم که در هر زمینهای خود را صاحبنظر بدانیم. ما دکتر هستیم، سیاستمدار هستیم، هنرمند هستیم، حقوقدان هستیم و… ولی این رشته و شغل ظرافتهای خود را دارد که این باعث منحصر بفرد شدن آن میشود وگرنه هر کسی میتواند با خریدن یک دست مبل و پردهای کاملا بدون سبک برای مشتری که از دنیای طراحی هیچ اطلاعی ندارد کار را انجام دهد، آموزش دیدن در دانشگاه به شیوههای علمی و عملی باعث میشود که شما ریزه کاریهای طراحی داخلی را یاد بگیرید و در طول مدت کار آنها را به اجرا بگذارید تحصیلات عالی با کارهای اجرایی به همراه سابقه کار است که یک کار را به حد چاپ به عنوان کار برتر در مجلات معتبر میرساند.
طراح: اشاره کردید که نقطه عطف کار شما مربوط به پروژهای بود که به تنهایی انجام دادید و پس ازمنتشر شدن درمجله «California Home»، دیده شدن و مشهورشدنتان از این نقطه آغاز شد و از همین نقطه بود که وارد بازار کار شدید. نقش رسانه را در این مرحله چقدر پررنگ میدانید؟
پرگاری: من یاد گرفتم هر کاری که انجام میدهم به صورتی شایسته به پایان برسانم و مطمئن هستم که کار در حدی بوده که چنین توجهی را به خود جلب کرده و هم خواست خدا بوده که چنین اتفاقی افتاده چون در غربت به جز خدا هیچ پشتیبانی نداشتم و همیشه هم دعا میکردم که جز خدا به هیچکس احتیاج پیدا نکنم.
طراح: شما در انجام یک پروژه چگونه با کارفرما تعامل میکنید؟
پرگاری: اصولا وقتی پروژهای را شروع میکنیم کارفرما اطلاعات کافی از کار طراحی داخلی ندارد و باید به کارفرما آگاهیهای لازم را داد. ممکن است یک یا دو ماه اول سخت باشد، من و تیم کاری من اصول اساسی طراحی و نحوه اجرای پروژه را توضیح میدهیم، نقشه میکشیم، نمونه پارچه و نمونه مبلمان را نشان میدهیم و کارهایی از قبیل آشنا کردن مشتری با محیط و سبک زندگی، طریقه استفاده و نشان دادن سبک کار.
اعتماد بین کارفرما و طراح باید به نحوی باشد که وقتی طراحی را برای انجام کاری استخدام میکند اجازه این را بدهد که طراح با تخصص خودش کار را پیش ببرد، البته هر کسی ایدهای برای خانه یا آپارتمانش دارد و وظیفهی طراح این است که آن ایدهها را به بهترین شکل ممکن برای کار فرما انجام دهد و جلوی اشتباههای جدی را بگیرد. من حرف کارفرما را گوش میکنم اما اجازه دخالت درکارم را نمیدهم به طورمثال اگرکارفرما رنگی را دوست نداشته باشد در اتاق از آن رنگ استفاده نمیکنم، به حرف و ایدههای کارفرما گوش میکنم و همان ایدهها را به زیباترین صورت تحویل میدهم.
طراح: گفتید در یک تعامل و گفتمان دو طرفه اعتمادی بین کارفرما و طراح ایجاد میکنید، یعنی شما ایدههای کارفرما را به صورت حرفهای پیاده و کامل کرده و به صورت شخصی ارائه میکنید؟
پرگاری: مشکلی که تقریبا تمام طراحان حرفهای با آن مواجه هستند حیطه دخالت کارفرما در حوزه کار تخصصی است. به نکته خوبی اشاره کردید، بیشتر کارفرمایان با آگاهی کامل طراح خود را انتخاب نمیکنند به نظر من باید به کارفرما آگاهی داده شود. یک مقدار از نقطه ضعف، مربوط به طراحان است که نمیتوانند یا نمیخواهند آگاهی و مشاوره لازم را در اختیار کارفرما قرار دهند و پیشزمینه فکری آنها را اصلاح یا کاملتر کنند. باید بدانیم که کارفرما سفارش دهنده کار است و سرمایهگذاری و هزینه میکند و خواستههایی دارد. بعضی اوقات این خواستهها در جاهایی منطقی است و میتوان در قالب تخصص آورده شود و در جاهایی باید اجازه دهیم که در حیطه کاری ما به عنوان کارفرما دخالت کند. ولی این فقط در حد ارایه پیشنهاد میباشد، که اگر پیشنهاد ارایه شده خوب بود بهتر از آنچه پیشنهاد شده را تحویل میدهیم. اما اگر پیشنهاد اشتباهی بود، هرگز اجازه اجرای آن را نخواهیم داد و در قدرت خود میبینم که مانع این اشتباه شوم.
طراح: افراد درمرحلهای میتوانند با نظر کارفرما مخالفت کنند که به برند تبدیل شده باشند، شما در ابتدای کار حرفهای خود چه واکنشی نشان میدادید؟
پرگاری: عکسالعمل من این است که با کارفرما صحبت کنم و آگاهی کامل را در اختیارشان قرار دهم؛ خیلی اتفاق افتاد که به کارفرما نشان دادم این کار اشتباه است و سبک را از بین میبرد. چون برای طراحی یک محل باید یک سبک داشت و اگر خواسته کارفرما خارج از سبک باشد طراح باید او را آگاه کند و اگر این آگاهی کامل به کارفرما داده شود، میپذیرد. اگر افراد میتوانستند خودشان طراحی را انجام دهند، دیگر نیازی به همکاری با یک طراح نبود. طراحی داخلی فقط مبلمان و پرده نیست از A تا Z خانه باید کار شود. نقشههای مبلمان، برق و روشنایی، پردهها، انتخاب رنگها و سبکاش مشخص شود و هارمونی داشته باشد تا به خانهای تبدیل شود که یک طراح حرفهای، طراحی کرده است.
طراح: آن چیزی که از طراحی داخلی در ایران مطرح است، دکور کردن و انتخاب مبلمان از جاهای مختلف و هماهنگ کردن آنها باهم است. در زمینه طراحی داخلی دقیقا چه کارهایی باید انجام شود و شما چه تعریفی از آن دارید؟ تفاوت آن با دکوراسیون چیست؟
پرگاری: فرق طراح با دکوراتور در این است که اصولا میبایست طراح داخلی از ابتدا و قبل از ساخت بنا طرح خود را ارائه دهد و تعامل نزدیک با معمار پروژه داشته باشد.اما پس از این مرحله میتوان با یک طراح داخلی همکاری داشت ولی به علت وجود اشکلات در ساخت که از اول پروژه فکری برای آن نشده کار طراحی داخلی سختتر میباشد. طراح داخلی باید بتواند نقشه را بخواند و ترسیم کند. طراح داخلی مشخص میکند که زمین و دیوار چه طرحی داشته باشد و در صورت نیاز، پلان اصلاح میشود. در بسیاری از آپارتمانهای ایران اشتباهات معماری وجود دارد ولی اگر از روز نخست یک طراح داخلی حرفهای همراه پروژه باشد همه چیز تعریف میشود، حتی ستونها و ارتفاع سقف، پایهها، اندازه پنجرهها، نحوهی باز و بسته شدن پنجرهها و مشخصاتی از این قبیل در نقشهها مشخص میشود و شاید صفحاتی به جزئیات نقشه اضافه شود. همین تفاوت بین دکوراتور و طراح داخلی است: توجه به جزییات، نقشه سقف، پلان طبقات، دیوار، پنجره، مدل پرده و انتخاب و ایجاد سبک، رنگ و هارمونی.
اگر از روز نخست آرشیتکت، طراح داخلی و سازنده با هم کار کنند، ساختمان خیلی سریعتر و بهتر و بدون هزینه اضافی ساخته میشود و تحویل کارفرما داده میشود چون روی همه چیز فکر میشود و برای همه چیز نقشه وجود دارد. در حقیقت همه چیز از قبل برنامهریزی و تعریف شده است.
طراح: یک ارتباط تنگاتنگ بین طراح پروژه، سازنده و کارفرما وجود دارد. فرض کنید یک پروژه به شما سفارش داده میشود. از ابتدا رفتار حرفهای و الگوریتمی که برای اجرای پروژه دارید چگونه است؟ در ایران تمام کارهای طراحی توسط آرشیتکت انجام میشود. همان آرشیتکت معتقد است که خودش طراح داخلی ست، طراح مبلمان است و حتی طراح سازه. شیوهای که اشاره کردید با چیزی که عملا در ایران وجود دارد متفاوت است! با توجه به این موضوع، شما برای کار در ایران چگونه پروژه را شروع میکنید و برخورد حرفهای و رفتار و روش شما با آرشیتکت چگونه است؟
پرگاری: اولین چیزی که از کارفرما درخواست میکنم نقشه کامل ساختمان است. سپس به کارفرما و آرشیتکت توضیح میدهیم که با تغییراتی میتوانند برنامهریزی فضایی صحیحتری داشته باشد و روند ساخت و ساز سادهتر و حرفهایتر خواهد شد. کار صحیح انجام دادن بسیار سخت اما دلچسب است.
طراح: بحث در رابطه با مسائل مالی را چه زمانی انجام میدهید؟
پرگاری: هر کس پیش من میآید باید پول داشته باشد. هیچ حدی برای طراحی داخلی وجود ندارد. اصولا کسی که میخواهد طراحی داخلی بینقصی داشته باشد باید نصف هزینه خرید خانه ویلایی یا آپارتمان را برای طراحی داخلی بگذارد.
طراح: بار مالی مطرح نیست، چه وقت هزینه برآوردی پروژه را به کارفرما اعلام میکنید؟ در ایران بسیار مرسوم است که کارفرما درخواست طرح و ایده میکند و تازه پس از تایید طرح قیمت را میخواهد. آیا شما هم بخشی از کار را انجام میدهید یا همیشه پیش از شروع به کاربه توافق مالی میرسید؟
پرگاری: مشتریان عزیز با شناختی که از من و سبک کار من دارند، با اعتماد کامل به پیش من میآیند. من قبل از شروع به کار قرارداد را میبندم. هزینه طراحی را میگیرم و بعد از بسته شدن قرار داد کار را شروع میکنم. از ابتدا سوال میکنم که بودجه کارفرما برای این کار چقدر است؛ اگر میخواهد خانه درست، صحیح و خوب باشد باید برایش هزینه کند. البته هزینهای که میگیرم یک طرفه نیست و به صورت مبلمان، طرح و لوازم جانبی به همان خانه باز میگردد.
طراح: فکر میکنید چقدر محیط و شرایط رشد آدمها در طراحی تاثیر گذار است؟ یکی از جنبههای جالب کارهای شما شجاعت شما در استفاده از رنگ است که خوب و قاطعانه از رنگها استفاده میکنید و فرش ایرانی در تمام کارهای شما حضور دارد. به عنوان کسی که در ایران به دنیا آمدید و بزرگ شدهاید، چقدر در طراحی حرفهای از فضاهای معماری ایران و فضاهای ایران تاثیر گرفتهاید؟
پرگاری: رنگ و اصالت در طراحی فضاهای داخلی ایران بسیار پررنگ است. ما در کرمانشاه خانه بسیار بزرگی داشتیم، همیشه برای من جالب بود که چطور در آن خانه قدیمی راحت بودیم؟ در حالی که مثلا آشپزخانه یک طرف خانه قرار داشت و این موضوع باعث شد فکر کنم چرا آشپزخانه باید آنقدر دور باشد؟ یا در این خانهها به این بزرگی سرویس بهداشتی در طرف دیگر خانه بوده است. این روزها سرویس بهداشتی در داخل خانه قرار دارد که ما داخل آن فرش میاندازیم و گل میگذاریم و هزاران و هزاران دلار برای سرویس بهداشتی هزینه میکنیم، چون بخشی از زندگی است. فرهنگ استفاده از سرویس بهداشتی نسبت به گذشته کاملا متفاوت شده است. پس در مجموع باید بگویم که در طراحی، بیشتر از خارج از کشور تاثیر گرفتهام.
طراح: آقای پرگاری چرا سبک کلاسیک را درکارهایتان برگزیدهاید؟
پرگاری: پروژههایی که من انجام دادهام طرح و ساختاش کلاسیک بوده و کارفرما اینطور میخواسته که کلاسیک باشد. ناگفته نماند که در کارهای من پروژههای مدرن هم هست که انجام داده ام. اما بیشتر پروژههای سفارش داده شده به من کلاسیک است. من یک طراح هستم و میتوانم طراحی مدرن هم انجام دهم ولی درون و بیرون یک ساختمان باید با هم، همخوانی داشته باشد، بیشتر خانههایی که در لوس آنجلس و بورلی هیلز ساخته شده و میشود کلاسیک است.
طراح: در اینجا مشکلی که از نظر برخی معماران و شهرسازان وجود دارد و در جامعه حرفهای بسیار مورد بحث است، نوع معماری تهران است و از تهران به سایر شهرها صادر میشود، حتی در کاشان که یک شهر تاریخی است و معماری ارزشمندی دارد ساختمانهایی با سبک کلاسیک التقاطی که اصول کلاسیک در آن رعایت نشده در حال انجام است، بحث این است که الگوهای ساختمان سازی مشابه هست، همه کلاسیک و سعی در استفاده از عناصری که هیچ ریشهای در فضای معماری یا سیمای شهری ما ندارند و یک حس تجمل گرایی افراطی را به نمایش میگذارند؛ به عنوان یک طراح حرفهای ریشه این جریان را در چه چیزی میبینید؟
پرگاری: من خیلی متاسفم که خانههای ویلایی زیبایی که در تهران داشتیم همه خراب شدهاند و جایشان را این برجها گرفتهاند. تاسف بعدی در این است که بیرون این برجها را خیلی کلاسیک درست میکنند و داخلشان با بیرون ساختمان هیچ تقاربی ندارد. در ایران روال کار به این شکل است که طراحی داخلی آپارتمانها مدرن است و درون و بیرون آپارتمان با هم همخوانی ندارد. متاسفانه ایران به سمت سبکی میرود که هیچ هدفی ندارد.
سازندهها فقط میسازند و به عنوان بناهای لوکس به مشتری تحویل میدهند و این باعث شده سبکهای اصیل در ایران از بین رفته و سبکی خود ساخته و به ظاهر کلاسیک یا مدرن، که نه کلاسیک است و نه مدرن، جای آنها را را گرفته است.
طراح: این عدم تطبیق چه مشکلی را ایجاد میکند؟
پرگاری: وقتی همخوانی وجود نداشته باشد و اختلاف بین داخل و خارج وجود داشته باشد، این اختلاف روی الگوهای رفتاری ساکنین و حتی میهمانانی که وارد محیط میشوند تاثیر میگذارد. من به کلاسیک مدرن اعتقاد دارم. هر چیزی حتی اگر مدرن هم باشد باید یک سابقهای داشته باشد و باید زیبا و درست باشد. نه اینکه صرفا هر چیزی را که نمیدانیم چیست را کنار هم بگذاریم و بپذیریم. هیچ کس در اینجا نتوانسته است تعریف مدرن را به طور کامل ارائه دهد.
البته منظور من از مدرن چیزی هست که با روح زمان خودش مطابقت داشته باشد. در اینجا طوری شده که بستگی دارد چه چیزی به خورد مردم داده شود؛ هرچه توی مبلمان فروشیها هست میخرند و همه هم راضی هستند!
طراح: ریشه مشکل در کجاست؟
پرگاری: ناآگاهی. آموزش برای مردم وجود ندارد و کمک گرفتن از یک طراح داخلی حرفهای برای آنها فرهنگ سازی نشده است.
به عنوان مثال، برخی به علت چشم و هم چشمی و نداشتن آگاهی، مبل استیل را جلوی تلویزیون به جای مبلهای راحتی استفاده میکنند که نه تنها موجب از بین رفتن هزینه میشود به علت طراحی و ساخت نامناسب مبلها به سلامت خودشان هم زیان میرسانند. اصولا مبلمان کلاسیک برای فضایی است که اتاق نشیمن و پذیرایی از یکدیگر تفکیک شده باشد.
طراح: اما کسی که پیش شما میآید باید خیلی پول داشته باشد و این مراجعه به شخص شما باعث نخواهد شد که مردم آموزش ببینند.
پرگاری: هرکسی میتواند یک طراح داخلی را متناسب با بودجهای که دارد انتخاب نماید. هر طراح برای خود سبکی دارد. خیلی از کمپانیها تولید انبوه و ارزان دارند اما من تصمیم گرفتم تک باشم و بیزینس خود را این گونه درست کردم.
طراح: آیا میدانید اولین ایدهای که در ایران درست کنید کپی خواهد شد؟
پرگاری: اگر بتوانند به آن کیفیتی که من میسازم و ارایه میدهم درست کنند اشکالی ندارد. بلاخره هر کاری فنون مختلف دارد. ممکن است تعداد زیادی از آن را پیدا کنند اما مهم فن آخر میباشد که نمیتوانند بیابند. شاید ظاهر را مشابه درست کنند اما انتظار آنست که خریدار به کیفیت دقت کند.
طراح: اگر بخواهید یک تکنیک ساده و مهم از طراحی داخلی آموزش دهید آن تکنیک چیست؟
پرگاری: اصولا هیچ طراح حرفهای تکنیک خود را فاش نمیکند، این تکنیک کاری است که باعث میشود یک طراح نسبت به دیگر طراحان برجسته شود، ولی چون شما این سوال رو پرسیدید اینطور پاسخ میدهم: «Its all in the Details». این خود یک تکنیک است.
طراح: رابطه شما با دنیای دیجیتال و نرم افزارهای نوین طراحی به چه صورت است؟ برای یک طراحی و ارایه طرحی جدید، کار خود را چگونه آغاز میکنید با اتود دستی یا حجمهای کامپیوتری؟
پرگاری: من و اعضای تیم طراحی خودم، هم در ایران و هم در آمریکا همیشه با بهروزترین نرمافزارهای موجود همگام هستیم ولی برای ارائه طرحی جدید تمامی عناصر موجود در یک طراحی داخلی را بهصورت اتود دستی آغاز میکنیم، چون اعتقاد من بر این است که طراح حرفهای باید قدرت طراحی دستی قوی داشته باشد سپس اتود را در نرم افزارهای مورد نیاز اجرا میکنیم. تا آنجا که ممکن باشد سعی میکنیم طرح سه بعدی را به مشتری ارایه نکنیم چون در طرحهای سه بعدی همیشه نوعی اغراق وجود دارد و در آخر شکایت مشتری را به دنبال خواهد داشت، دلیل آن هم مشخص است: تفاوت طرح سه بعدی ارائه شده به کارفرما با اجرا. البته در ایران این مشکل بیشتر به چشم میآید و معمول است، قابل توضیح است که خیلی از طرحها در ایران در حد همان ۳D باقی میمانند و هیچ وقت اجرا نمیشوند.
طراح: تاریخ نشان داده متخصصان ایرانی که در دنیا افراد موفقی بودهاند و اسم و رسمی داشتهاند، دوست دارند برای کشورشان کاری انجام دهند، هر چند متاسفانه بسترهایش فراهم نمیشود. اما این علاقه و اشتیاق در آنها وجود دارد که در همه این افراد یک صفت بارز و ویژگی خاص است. علت مطرح نشدن معماران و طراحان ایران در رقابتهای جهانی چیست؟ غالبا باید از این بستر و جغرافیا خارج شوند تا بتوانند حرفی برای گفتن در مقیاس جهانی داشته باشند. این مشکل را در کجا میبینید؟
پرگاری: در محدود کردن خودشان. اگر کار طراحی را به جای اینکه تهرانی و ایرانی ببینند، جهانی ببینند بهتر میتوانند کار کنند. اینجا همه سعی میکنند کاری را که کارفرما دوست دارد انجام بدهند ولی اگر کار صحیح را انجام دهند و بتوانند کار را با ایدهای قوی انجام دهند قابلیت بینالمللی شدن را خواهند داشت.
طراح: برای این موضوع چه ویژگیهایی باید وجود داشته باشد؟
پرگاری: آموزش، تجربه و محیط کار. که از همه مهمتر، آموزش و تجربه در نشان دادن خلاقیت است.
طراح: در تجربه کاری که در ایران داشتید، چقدر اعتقاد دارید معماری در حال حاضر ایران یک معماری ژورنالی است؟
پرگاری: معماران در اینجا فکر میکنند همه کاری را بلد هستند اما من اینجا در داخل ساختمانهای بزرگ هم رفتهام و دیدهام چقدر اشتباه وجود دارد. تعریف تجمل را باید بدانیم و بعد یک ساختمان را لوکس طراحی کنیم. وقتی این تعریف را نمیدانیم، نباید اسم لاکچری را روی ساختمان بگذاریم. تعریف درست لاکچری این است که از هر نظر راحتی کسانی که در آنجا زندگی میکنند دیده شده باشد. این تعریف از طریق کلیه فضاهای داخلی و آسایش در آن حتی از اولین لحظه ورود به ساختمان مثل پارک ماشین، جای آسانسورها، برنامهریزی فضایی ساختمانها در یک لابی زیبا خلاصه نمیشود. لاکچری یعنی اینکه در یک آپارتمان بتوانی به راحتی زندگی کنی و وقتی چیزی را لازم داری راحت در اختیارت قرار بگیرد. لاکچری این است که چندین آسانسور به اندازههای مختلف وجود داشته باشد که برای اسبابکشی از پله استفاده نشود. همه چیز باید تعریف شده باشد. شما حساب کنید ببینید در ساختمانهای دارای نام لوکس در تهران، چند نفر مهمان میتوانید دعوت کنید که ماشینشان را در پارکینگ پارک کنند؟
طراح: به بحث آموزش اشاره کردید،یکی از معضلاتی که وجود دارد این است که ما طراحان چه کاری را میتوانیم انجام دهیم در رابطه با مشتریانی که فقط بحث بیزینس دارند، چه راهکارهایی پیشنهاد میکنید که بتوانیم سطح سلیقه و آگاهی حتی از زاویه دید تجاری کارفرماها را مجاب و حتی برای انجام کار خلاقانه و بهتر تشویق کنیم؟
پرگاری: اول اینکه هدف سرمایه گزاران از ساخت ساختمان پول درآوردن است. بهتر است کارفرما مجاب شود که اگر صحیحتر هزینه کند، ساختمان را بهتر و بیشتر میفروشد و برگشت سرمایه سریعتر خواهد بود. کارفرمایان باید توجیه شوند که یک ساختمان باید مورد قبول همه باشد، اگر هدف فقط پول درآوردن باشد بهتر است پول را توی بانک بگذارند تا اینکه بخواهید سر مردم را کلاه بگذارند. اساتیدی هم که اینجا درس میدهند، دانش کامل و کافی راجع به طراحی داخلی ندارند. اینجا همه چیز روی هواست. هیچ پروژهای نیست که بتوان راحت انجام داد. در ایران ساختمانهای زیادی ساخته میشود. تمام دانشجویان معماری و طراحی داخلی میتوانند عملا کار کنند و یاد بگیرند. دانشگاهها و اساتید باید دانشجو را تشویق به گذراندن قسمتی از دروس خود در بیرون دانشگاه و در یک پروژه واقعی به عنوان یک تجربه عملی کنند که دانشجو در دنیای بیرون از دانشگاه، با شیوههای ساخت و ساز و یا حتی فروش مواد ساختمانی و استفاده از آن آشنا گردند تا ببینیم چقدر خلاقیت دارند. من اینجا کارگاه آموزشی داشتم، دانشجوهایی بودند که میگفتند در سه روز کارگاه از کل دوران تحصیلیشان بیشتر یاد گرفتند. چراباید این طور باشد؟ من خیلی تاسف میخوردم که در سیستم آموزشی ایران همه چیز تئوری است.
طراح: بهترین پروژه ای که انجام داده اید، کدام پروژه بوده و چرا؟
پرگاری: یک کارفرمایی دارم که ایشان خودش و همسرش تاجر هستند و در کارشان بسیار بسیار موفق میباشند چون میدانند چه میکنند و وقتی با اینها قرارداد میبندم، بخاطر اینکه از کار طراحی آگاهی دارند هرکاری میتوانم انجام دهم، تا الآن دو بار این خانه را بازسازی کردهام و هر دو بار در مجله چاپ شده است .
طراح: معماری داخلی را چقدر سلیقه و چقدر علم میدانید ؟
پرگاری: اگر علمش را نداشته باشید نمیتوانید از سلیقه تان استفاده کنید.
طراح: حرف آخر؟
پرگاری: ای کاش مردم ایران به خصوص معمارها و سازندهها بتوانند با طراحان داخلی همکاری کنند و بدانند ساختمانهایی که میخواهند بسازند اگر یک همکاری با طراح داخلی خوب داشته باشند چقدر پیشرفتاش سریعتر و بهتر انجام میشود و همه چیز روی اصول پیش خواهد رفت. نقش یک طراح داخلی در ساختمان خیلی پررنگ است. اگر به ایدههای طراحان داخلی توجه کنند متوجه میشوند که کارها چقدر بهتر پیش میرود.
منتشر شده در: فصلنامه طراح / شماره ۱۰، بهار ۱۳۹۳ ، گفت و گو، صفحه ۲۳
به قلم: سروش بخت مینو، فرزاد اصلانی
کپیرایت این مطلب متعلق به «فصلنامه طراح» میباشد. لذا بازنشر آن در نشریات و فضای وب (وبسایتها یا شبکههای اجتماعی) با هر شکل و عنوان، فقط با پذیرش کتبی شرایط گروه رسانهای طراح در ثبت مرجع و ماخذ امکانپذیر است.