رابطه بین هویت، سنت و تجربه همیشه مثل یک آهنربا افکار من را هنگام ایده‌پردازی به خودشان جذب می‌کنند. «کنگو کوما» یکی از برجسته‌ترین معماران جهان است که تئوری‌اش بازسازی سنت ساختمان‌های ژاپنی و تفسیر این سنت‌ها برای معماری قرن بیست و یکم می باشد.
منتشر شده در: دوهفته نامه طراح امروز / شماره ۲۰، نیمه اول تیر ۱۳۹۶ ، طراح فرنگی، صفحه ۶
به قلم: شیوا پوریوسف
وی نیز در سال ۱۹۹۷، موفق به اخذ جایزه معمار برتر ژاپن شد. کوما سخنرانی‌های گسترده‌ای داشته و نویسنده کتاب‌ها و مقالات متعدد و بحث و انتقاد از رویکردها در معماری معاصر است. پروژه‌های کوما علاقه خاص او به ارتباط نور با طبیعت از طریق مواد مختلف را آشکار می‌سازد.
ازجمله پروژه‌های کلیدی او می‌توان به موزه هنر سونتری در توکیو، خانه دیوار بامبو در چین، مرکز هنر «Besançon» در فرانسه و یکی از بزرگ‌ترین کابین‌ها در کارائیب برای «Mandarin Oriental Dellis Cay» را نام برد. این معمار مشهور ژاپنی و بنیان‌گذار شرکت معتبر «Kengo Kuma & Associates» صد و پنجاه کارمند در توکیو و پاریس دارد. شرکتی که در حال حاضر بیش از صد پروژه معماری در سرتاسر آسیا، اروپا و امریکا در آن مشغول به کار هستند؛ ازجمله استادیوم ملی توکیو. برترین جایزه طراحی داخلی برای لابی ساختمان تجاری پروژه «Hongkou Soho» در شانگهای، به این فرم اعطا شد. کوما در سالن «یورولوچ میلان» نمایشگاهی از مجموعه آخرین طرح‌های چراغ‌هایش که با همکاری کمپانی لسویت و با الهام از طرح‌های تاریخی ژاپن بود را هم برگزار کرده است. من از او خواستم که در رابطه با آخرین پروژه‌اش بیشترتوضیح بدهد:
درباره مجموعه «Lasvit» بگویید. چرا می‌خواهید با شیوه‌ی سنتی «Yakisugi» از چوب نگهداری کنید؟
هدف این بود که تعامل بین دو بافت کاملا متفاوت، دانه‌های شیشه‌ای و طبیعی چوب تعیین شود. پس از بررسی روش دمیدن شیشه در داخل قالب‌های چوبی، واکنش طبیعی بین آن‌ها برایم جذاب شد. بافت سوخته سطح چوبی کاملا بر روی سطح شیشه خودنمایی می‌کند و به ما «Yakisugi» را یادآوری می‌کند.
آیا از طراحی محصولات به همان اندازه که در پروژه‌های معماری کار می‌کنید، لذت می‌برید؟ تفاوت اصلی این دو از دید شما چیست؟
من از تمام بخش‌های طراحی و مراحل آن، از طراحی محصول و معماری کوچک تا پروژه‌های بزرگ و برنامه‌ریزی شهری لذت می‌برم. برای طراحان مهم است که در صورت امکان بتوانند روند تولید را در هر زمینه‌ای کشف کنند و به چالش بکشند.
شما در سرتاسر جهان کار می‌کنید. آیا هنوز هم کار خود را بیشتر ملهم از ژاپن و آسیا می‌دانید یا احساس می‌کنید که در حال حاضر کارتان بین‌المللی است؟ چگونه آن الهام در طول حرفه شما تکامل‌یافته؟
هر فضایی دارای شخصیت منحصربه‌فرد خود، میراث فرهنگی محلی، آب‌وهوای خاص، عادت‌ها و ترجیحات است. من همیشه سعی می‌کنم بیشتر از مکان‌ها و مردم خودم برای پروژه‌هایم الهام بگیرم. برای من مهم است که در طول فرایند طراحی توجه و احترام به تأثیرات محلی داشته باشم.
آیا می‌توانید به من بگویید چگونه موزه «V&A» در دانتیِ اسکاتلند، در حال تکمیل شدن است و چطور طراحی شما با نیازهای یک موزه معاصر مطابقت دارد؟
ما فضای هنری را به‌عنوان مکعب‌های سفید و زاویه‌ای آماده می‌کنیم که به‌وسیله یک هندسه پویا پیچیده شده تا جنبش را بیان کرده و تجربیات گردشگران را فراتر از زندگی روزمره کند. یک مفهوم شناور با اشاره به قوس کشتی که به‌خوبی در محیط خود نشسته است. یک «سوراخ» افقی بزرگ در مرکز ساختمان قرارگرفته. این ویژگی برای ایجاد یک مرکز فرهنگی قرن بیست و یکم که بخشی جدایی‌ناپذیر از محیط‌زیست و جامعه است، کافی ست. این طراحی برای بهبود مدل موزه‌های هنری قرن بیستم که از محیط‌زیست قطع‌شده، طراحی‌شده است.
در مورد استادیوم ملی ژاپن؛ چطور می‌خواهید با آن پروژه دست‌وپنجه نرم کنید؟
قصد من این بود که یک چشم‌انداز منحصربه‌فرد ایجاد کنم. با این ایده قرار است که بخشی از استادیوم به جنگل بپیوندد. امیدوارم مردم از این منطقه ویژه سبز در ساختار بسیار منسجم و فشرده‌ی شهری لذت ببرند.
شما در ساختار استادیوم بیشتر از چوب استفاده کردید. آیا فکر می‌کنید تمرکز بیشتری بر آموزش معماران برای استفاده از چوب و دیگر مواد پایدار وجود دارد؟
قطعا آینده‌ای بزرگ در مواد پایدار وجود دارد و من معتقدم چوب یکی از آن‌هاست.
این سوال را معمولا از همه معماران و طراحان در هر اِشلی می‌پرسم، شما هم مستثنی نیستید؛ مایلم بدانم به کدام‌یک از پروژه‌هایتان بیشتر افتخار می‌کنید و چرا؟
از پروژه‌های در حال اجرا، موزه دانش بومی در مانیلِ فیلیپین. در این پروژه من واقعا یکپارچگی بین امکانات عمومی و پوشش گیاهی محلی و گرمسیری را دوست دارم.
کدام معماران یا طراحانی که امروزه کار می‌کنند را تحسین می‌کنید؟
«Bjarke Ingels» برای نگرش وی. او در مورد طراحی به مبارزه می‌پردازد.
آیا یک ساختمان با یک طراحی داخلی خاص وجود دارد که ازنظر شما الهام‌بخش باشد؟
کلیسای سنت ماری اثر«Kenzo Tange». این طرح در مورد تجربه و هماهنگی فضا است.
امید و اهداف شما برای استودیوی طراحی‌تان در سال‌های آینده چیست؟ چیزهای کلیدی که واقعا می‌خواهید به دست بیاورید، کدامند؟
من آرزو می‌کنم بیشتر در طراحی شهری تمرکز کنم. طراحی معماری شهری در مقایسه با معماری منحصربه‌فرد می‌تواند مجموعه‌ای از تجربیات را فراهم آورده و توسط افراد بیشتری مورداستفاده قرار گیرد.
منتشر شده در: دوهفته نامه طراح امروز / شماره ۲۰، نیمه اول تیر ۱۳۹۶ ، طراح فرنگی ، صفحه ۶
به قلم: شیوا پوریوسف
کپی‌رایت این مطلب متعلق به «دوهفته‌نامه طراح امروز» می‌باشد. لذا بازنشر آن در نشریات و فضای وب (وب‌سایت‌ها یا شبکه‌های اجتماعی) با هر شکل و عنوان، فقط با پذیرش کتبی شرایط گروه رسانه‌ای طراح در ثبت مرجع و ماخذ امکان‌پذیر است.