شخصی که کار طراحی انجام میدهد، در حقیقت آن را به روح اثر عرضه می‌کند، روحی که سبک نمیشناسد، فن نمیشناسد، متد نمیشناسد و تنها منتظر آن است که خود را به معرض نمایش بگذارد. طراحی جواهرات هم مانند بسیاری از محصولات قابل‌عرضه برای کاربران، باید پاسخی به نهاد انسان باشد…
منتشر شده در: دوهفته‌نامه طراح امروز / شماره ۳ ، نیمه دوم شهریور ماه ۱۳۹۵ ، فشن‌نگاری ، صفحه ۱۱
به قلم: مهرنوش سهیلی‌راد
سیرت معماری در صورت جواهرات
نفیسه مظفرزاده، متولد ۱۳۶۷، فارغ‌التحصیل کارشناسی معماری، حدود ۱۰سال است که حرفه خود را تحت عنوان طراحی جواهرات، به صورت جدی دنبال می‌کند. او که ابتدا آموزش و فعالیت خود را در کنار آقای فرهنگ زاج‌فروش‌ها، شروع کرده بود توانست با کسب مهارت‌های بسیار، در ادامه، همکاری گسترده‌ای با برندهای معتبر طلا و جواهر ایران ازجمله گالری‌های محمد کشتی آرای (ریاست فعلی اتحادیه طلا و جواهر تهران)، گوهر‌بین، مظفرزاده، جواهریان و … داشته باشد.
سارا حیدری، تقریباً ۶ سالی می‌شود که به این حرفه روی آورده است. وی در دوران دبیرستان به ساخت بدلیجات و زیورآلات علاقه داشته و نمونه‌هایی را با دست تولید کرده است. در کنار رشته تحصیلی خود که معماری بود، توانست مقیاس مینیاتوری معماری را که می‌تواند به بخش طراحی جواهرات اختصاص یابد در کنار هم به توازن برساند و ازآنجایی‌که روحیه ایده‌ال‌گرایی داشته موفق شد در زمینه موردعلاقه خود که از طراحی و نقاشی شروع‌شده بود، همپای نفیسه مظفرزاده گام‌های بلندی در حوزه طراحی طلا و جواهر بردارد و حتی در بخش آموزش هم همکاری کنند. آشنایی این دو طراح که حالا یک گروه حرفه‌ای طراحی را تشکیل داده‌اند، از دانشگاه تحصیل خود آغاز شده و تاکنون ادامه یافته است. در ادامه به گفتگو با این گروه نشسته و اطلاعاتی از نوع فعالیت این دو هنرمند ایرانی کسب می‌کنیم…
گرایش شما به حرفه طراحی جواهرات از کجا شروع شد؟
مظفرزاده: من در کنار علاقه به سفالگری و کارهای سه‌بعدی، از دوران تحصیل در مدرسه کتاب‌های فلسفه و منطق هم مطالعه می‌کردم و حتی شروع به نوشتن برای یک دفتر روزنامه کردم اما هنوز به چیزی که استعداد خودم را در آن پیدا کنم نرسیده بودم. اوقات فراغتم را با کلاس‌های عکاسی و نقاشی می‌گذراندم و هرروز علاقه به خلق اثر با دستان خودم در من تقویت می‌شد. همین راه را پیش‌گرفته و به طراحی طلا مشغول شدم و در آخر در بخش نرم‌افزار فعالیت خودم را ادامه دادم.
فعالیت شما از کجا روند حرفه‌ای را دنبال کرد؟
مظفرزاده: پس از طراحی‌هایی که با دست انجام می‌دادم، در کارگاه طلاسازی تحت تعلیم قرارگرفته و بد از آن نرم‌افزارهای تخصصی را فراگرفتم. در ادامه سرپرستی کارگاه آقای گوهر‌بین به بنده محول شد و در آخر کار خود را به‌صورت مستقل، فقط هم طراحی جواهرات به صورت تک را با همکاری دوست عزیزم …. ادامه دادم.
در حال حاضر مشغول به چه‌کاری هستید؟
مظفرزاده: در کار تیمی، مدل کردن و کار با نرم‌افزار راینو و متریکس (که اصلی‌ترین نرم‌افزار طراحی است) به عهده من قرار دارد. در کنار این‌ها مشغول فراهم کردن مقدمات افتتاح دو گالری خودمان نیز هستیم.
تاکنون نمایشگاهی از آثار خودتان برگزار کرده‌اید؟
مظفرزاده: بله. ما تا قبل از این، آتلیه مخصوص به خود داشتیم که محصولات خودمان را در آنجا به نمایش می‌گذاشتیم. اما در حال حاضر در دفتر طراحی خود، سفارش از مشتری‌ها می‌گیریم.
آیا از روش تبلیغاتی خاصی برای معرفی تیم خود استفاده می‌کنید؟
مظفرزاده: خیر. مشتری‌های ما اغلب مشتری‌های خانگی محسوب می‌شوند و پس از چند نمایشگاهی که برپا کردیم به‌مرور شناخته شدیم. البته هم‌زمان با فروشگاه‌های دیگر هم در حد طراحی و مدل‌سازی جواهرات همکاری می‌کنیم.
زمینه فعالیت شما به‌عنوان خانم، تا چه حد فراهم بوده و یا حتی حمایتی از شما صورت گرفته است؟
مظفرزاده: درگذشته که برای شروع کار به کارگاه‌های طلاسازی مراجعه می‌کردیم، خانمی به آن صورت نمی‌دیدیم و تقریباً کار مردانه‌ای به‌حساب می‌آمد. اما زمانی که وارد کار طراحی می‌شویم حس نیاز به ظرافت زنانه کاملاً محسوس است و قدرت زیبایی‌شناختی خانم‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. اما مسئله فنی که بیشتر در حوزه فعالیت آقایان هست هم وجود دارد که سعی کردیم هر دو را در کنار هم انجام دهیم.
روند طراحی کارهای شما به چه صورت است؟
حیدری: طراحی اولیه توسط من صورت گرفته و روی کاغذ پیاده می‌شود و پس‌ازآن با مشورت یکدیگر مسیر زیباشناختی و فنی و مهندسی را مرور کرده تا اصلاحات موردنیاز انجام شود. زمانی که طرح روی کاغذ ازنظر ما تمام‌شده به‌حساب آمد، خانم مظفرزاده شروع به مدل‌سازی آن در نرم‌افزار می‌کند و در آخر محصول را به تولید می‌رسانیم.
چطور شما به‌عنوان طراح شناخته شدید و اسم و رسم پیدا کردید؟
مظفرزاده: به دلیل منحصربه‌فرد بودن طرح‌های ما و پردازشی که روی آن‌ها انجام می‌شد تا محصولی باکیفیت مطلوب تولید و عرضه کنیم، زمینه برای شناخته شدن ما فراهم شد. طراحی جواهرات ترکیبی، اغلب خیلی سطحی صورت می‌گیرند. برندهای جواهر هم که کارهای سنگین تولید می‌کنند و بسیاری از کارهای بازاری، نمونه‌های سبک و ریزی هستند مشتری‌های خاص خود را دارند. نقطه تمایز کارهای ما با سایر همکاران، تلفیق تمام این سبک‌ها بوده تا بتوانیم سلیقه عمومی را جلب کنیم.
ملاک خاصی برای طراحی در تولیدات شما وجود دارد؟
حیدری: این موضوع بستگی به سفارش مشتری‌ها دارد که چه اولویتی در نظر گرفته باشند. مثلاً گاهی سبک خاص، متریال، اندازه و قیمت خاصی برای سفارش خود مطرح می‌کنند. البته، همچنان از این قبیل کارها برای چند برند معتبر انجام می‌دهیم ولی عمده تمرکز ما بر روی برند خودمان تحت عنوان «گوهر نگارین» است. به‌طورکلی به خاطر اینکه صفرتا صد روند طراحی تا تولید بر عهده خود ما است، مشتری‌های ما (اعم از کارخانه‌ها، گالری‌دارها و مردم) این امکان را دارند که اشراف کامل به قسمت‌های مختلف تولید جواهرات دلخواه خود داشته باشند.
از موانع کار طراحان طلا و جواهر چه چیز به ذهن شما می‌رسد؟
مظفرزاده: دو چیز از این بابت می‌توانم بیان کنم: اول اینکه حق کپی‌رایت در ایران محفوظ نیست، چه‌بسا زمان‌هایی بوده که برای مشتری‌ها اتود زده و طراحی انجام داده‌ایم و حتی نمونه کار ارائه کردیم و در آخر کار را برداشته و حتی به نام خودشان فروخته‌اند و دوم، کارهایی که به سفارش گالری‌ها ساخته‌شده ولی هیچ اسمی از طراحان کار برده نمی‌شود، البته شکایتی هم نیست چون برای پیشرفت، نیاز به کسب تجربه داریم. می‌دانیم که همیشه زیرمجموعه‌ها، یک مجموعه قدر را می‌سازند. بااین‌حال در هر رشته‌ای خاک خوردن وجود دارد و نیاز به کسب تجربه و تخصص کافی امری غیرقابل‌انکار است، ما هم سعی کردیم باوجود تمام مشکلات به بهترین نحو فعالیت خود را ادامه داده تا به جایگاهی که شایسته آن هستیم دست پیدا کنیم.
طرح‌های شما تا چه اندازه موازی با مد پیش می‌روند؟
حیدری: ازنظر من، مد به تاریخ و فرهنگ هر جامعه بستگی دارد، ولی در حوزه طلا و جواهر عاملی مانند اقتصاد هم می‌تواند سازنده مد باشد. سعی ما بر این بوده که این موضوع را هم در نظر بگیریم اما مد موجود در جامعه را ابتدا از فیلترهای زیبایی-شناختی خودمان عبور داده و بعد با انگیزه‌ی خلق اثری ماندگار شروع به طراحی و تولید می‌کنیم. ازآنجایی‌که معمولاً جواهرات خاص و سنگین در خانواده باقی‌مانده و حتی ممکن است دست‌به‌دست بچرخد، نیاز است که طراحی آن به‌گونه‌ای باشد که در سال‌های آتی هم قابل‌قبول و زیبا به نظر برسد.
اصولاً ایده طراحی شما از کجا شکل می‌گیرد؟
حیدری: طراحی نه‌تنها در حوزه طلا و جواهر، بلکه در تمام رشته‌ها بستگی به نوع نگرش طراح دارد. نوع نگاه طراح، به‌خصوص در دید به محیط اطراف و متفاوت دیدن هر آنچه وجود دارد، می‌تواند تعیین‌کننده باشد. گاهی طرح ما محدود به سفارش و ایده خود مشتری است، اما در سایر موارد فارغ از مسائل فنی و اقتصادی، به دلیل اینکه به طور خاص مخاطبان ما بانوان هستند، سعی در نمایش زیبایی‌ها و ظرافت‌های زنانه در طراحی‌های خود داشته و شاخصه اصلی جواهرات ما بر این اساس شکل می‌گیرد. البته باید اضافه کنم که تمام این عوامل به‌صورت رفت‌وبرگشت صورت می‌گیرد و همه باهم در کار اعمال می‌شوند.
از نظر شما به چه کسی طراح حرفه‌ای گفته می‌شود؟
حیدری: فکر می‌کنم طراحی که بتواند علاوه بر سنجش خصوصیات مخاطب خود ازجمله سلیقه، رنج سنی، تراز اقتصادی و … بتواند در ایجاد حس زیبایی‌شناسی که در ابتدا، رکن اصلی برای دیده شدن محصول هست موفق عمل کرده و راه‌حل‌های جدیدی برای رفع مشکلات در اجرایی شدن طرح‌ها ارائه دهد، می‌تواند به چشم طراح حرفه‌ای دیده شود.
آیا گامی در راستای صادرات و فعالیت در عرصه بین‌المللی هم برداشته‌اید؟
حیدری: اتفاقاً این روزها اتحادیه اقداماتی در جهت آموزش، اعطای گواهی و … را آغاز کرده تا بتوانیم به امید خدا در بخش صادرات هم فعالیت کنیم.
کلام آخر…
پیشنهاد ما برای کسانی که علاقه به فعالیت در حوزه طلا و جواهر دارند این است که ابتدا در شاخه‌های مختلف این حرفه استعدادیابی که مهم‌ترین امر بشمار می‌رود را انجام بدهند تا بتوانند خلاقیت خود را در راه درست یافته و به کار ببرند. البته بگویم که مطالعه در مورد تمام بخش‌های این حوزه امری موردنیاز و حائز اهمیت است.
منتشر شده در: دوهفته‌نامه طراح امروز / شماره ۳ ، نیمه دوم شهریور ماه ۱۳۹۵ ، فشن‌نگاری ، صفحه ۱۱
به قلم: مهرنوش سهیلی‌راد
کپی‌رایت این مطلب متعلق به «دوهفته‌نامه طراح امروز» می‌باشد. لذا بازنشر آن در نشریات و فضای وب (وب‌سایت‌ها یا شبکه‌های اجتماعی) با هر شکل و عنوان، فقط با پذیرش کتبی شرایط گروه رسانه‌ای طراح در ثبت مرجع و ماخذ امکان‌پذیر است.